Tendinitis (peesontsteking)
Tendinitis is latijn voor ontsteking van een pees. Rond het schoudergewricht liggen een aantal pezen die kunnen ontsteken. Denk aan de pezen van de stabiliserende rotator cuff en de lange kop van de m. biceps brachii.
Tendinitis van de rotator cuff spieren is onderdeel van het subacromiaal pijnsyndroom (SAPS), dit is een verzameling van een aantal schouderaandoeningen die in de kliniek erg op elkaar lijken. Vaak zijn er pijnklachten bij activiteiten boven schouderniveau en verminderde kracht bij het heffen van de arm.
Wat zijn de Symptomen van tendinitis?
De klachten van tendinitis van de rotator cuff spieren zijn vaak identiek aan de klachten van schouder impingement of slijmbeursontsteking (bursitis subacromialis). Dit komt omdat er verschillende structuren ingeklemd kunnen worden onder het schouderdak. Tendinitis van een rotator cuff spier valt onder de overkoepelende diagnose SAPS.
De klachten van tendinitis van de rotator cuff spieren ontstaan vaak geleidelijk en zijn progressief.
Peesontsteking (tendinitis) van de rotator cuff is onderdeel van het subacromiaal pijnsyndroom (SAPS)
De pijn is zeurend van aard en zit aan de beweging vast en kan hierdoor veregeren. Pijnlijke bewegingen zijn vaak bewegingen boven schouderniveau. Er is sprake van een zogenoemde painful-arc bij zijwaarts heffen van de arm.
Daarnaast kan nachtpijn voorkomen. Slapen op de schouder, bovenhandse activiteiten, veelvoudige repeterende bewegingen, werpbewegingen onder kracht zorgen voor een toename van klachten. De pijn wordt met name gevoeld in de bovenarm en kan uitstralen naar de nek en de elleboog. Andere klachten welke samengaan met tendinitis zijn: stijfheid, snapping (i.e. kliks en kraken van de schouder), of het verlies van kracht in de schouder. Tendinitis is self-limiting, dit wil zeggen dat zonder behandeling volledig natuurlijk herstel meestal mogelijk is.
Daarnaast kan tendinitis van de schouder ook op andere plekken voorkomen dan in de rotator cuff. Bij iritatie van de lange kop van de bicepspees glijdt deze niet goed door de peesschede, wat kan leiden tot bicepspees tendinitis. Er is dan plaatselijke pijn aan de voorzijde van de schouder en over de peesschede. Er is pijn bij heffen van de arm en pijn bij tillen. De oorzaak is vaak onbekend.
Anatomie en pathofysiologie van tendinitis
De schouder is een complex van een aantal gewrichten, welke gezamelijk als de schoudergordel wordt aangeduid. De schouder is hierdoor zeer beweeglijk in alle richtingen. Als onderdeel van de schoudergordel spelen het schouderblad en de bovenarm in samenwerking met de vier rotator cuff spieren van de schouder een grote rol in tendinitis.
De schoudergordel
Om alle bewegingen met de schoudergordel te kunnen maken is een grote mobiliteit, ofwel bewegingsmogelijkheid, een vereiste. Het schoudergewricht bestaat uit de bovenarm (humerus) en het schouderblad (scapula). Aan de kant van de bovenarm zit een bolvormige kop en deze rolt en glijdt in een ondiep kommetje (glenoid) van het schouderblad. Een viertal rotator cuff spieren trekken de kop van de humerus continu in het glenoid. Hierdoor zorgen deze spieren voor de noodzakelijke stabiliteit in de schouder. Een tweede belangrijke functie van de rotator cuff spieren is het draaien van de schouder. Bovenop het schouderblad, direct boven het gleno-
Rotator cuff tendinitis
Door een verkeerd beweegpatroon of verlies van spiercoördinatie van de rotator cuff spieren en omliggende schouderspieren kan de subacromiale ruimte tussen de kop van de bovenarm en het schouderdak (acromion) vernauwd raken. De kop van de bovenarm kan zodoende ten opzicht van het glenoid omhoog bewegen richting het acromion. Hierdoor vindt translatie in het glenohumerale (GH)-gewricht plaats en neemt de subacromiale ruimte af. De pees van de rotator cuff spier m. supraspinatus die in de subacromiale ruimte ligt, raakt hierdoor geïrriteerd en ontstoken. Hierbij ontstaat zwelling en verdikking van de rotator cuff spier. Doordat de ruimte tussen het schouderdak en de bovenarm al vernauwd was, is er nu nog minder plaats voor dikker geworden pees. Hierdoor kan de pees van de m. supraspinatus mechanisch blokkeren onder het dak van het schouderblad, waardoor u de arm niet meer boven schouderniveau kunt heffen. Tijdens deze bewegingen waarbij de pees van de rotator cuff spier mechanisch inklemt onder het dak van het schouderblad (i.e. mechanische impingement), kunt u de schouder horen klikken en kraken.
Oorzaken rotator cuff tendinitis
Peesontsteking (tendinitis) van de rotator cuff kan ontstaan bij irritatie van het peesweefsel door subacromiale impingement. Tendinitis kan als direct gevolg ontstaan van meerdere oorzaken of indirect ontstaan als gevolg van een achterliggend probleem, echter blijft de oorzaak onbekent. Rotator cuff tendinitis valt onder de verzameldiagnose SAPS. Vaak wordt rotator cuff tendinitis tegelijkertijd met een andere aandoening vallend onder SAPS gezien en is een onderscheid moeilijk te maken.
De oorzaken van tendinitis van de rotator cuff komen overeen met die van impingement syndroom. Echter, veelal ontstaat tendinitis door overbelasting van de subacromiale ruimte door repeterende schouderbewegingen. Daarnaast kan tendinitis ook ontstaan als auto-
Ook kan er sprake zijn van internal impingement en bicepspees tendinitis:
Ook bij atleten en sporters bij bovenhandse activiteiten (zwemmers schouder, werpers schouder of tennis schouder) kan tendinitis in de schouder ontstaan. Hierbij is sprake van posterieure of internal impingement, wat vaak gepaard gaat met ander letsel aan de achterzijde van de schouder.
Bij iritatie van de lange kop van de bicepspees glijdt deze niet goed door de peesschede, wat kan leiden tot bicepspees tendinitis. Doordat de pezen en slijmbeurs niet meer goed langs elkaar 'glijden', kunnen de pezen zelfs worden 'gestroopt'.
Diagnose tendinitis
Op grond van de anamnese en het lichamelijk onderzoek kan de diagnose tendinitis van de rotator cuff spier de m. supraspinatus evenals de diagnose tendinitis van de grote kop van de bicepspees gesteld worden. Aanvullend onderzoek, zoals een MRI of echo, is niet vereist voor het stellen van de diagnose tendinitis van de rotator cuff spier m. supraspinatus en de m.biceps brachii.
Tendinitis is een klinische diagnose door uw arts en is te stellen bij lichamelijk onderzoek
De diagnosecriteria voor tendinitis van de rotator cuff spier de m. supraspinatus verschillen, maar een consensus is:
- Pijn bij palpatie ter plaatste van de aanhechting van de pees op de bovenarm
- Verminderde range of motion bij het heffen van de arm
- Een painful arc, een toename van pijn tussen 70-110o zijwaarts heffen van de arm
- Positieve full en empty can test
- Positieve Neer test en Hawkins test
Raadpleeg uw arts wanneer u stekende pijn, een bewegingsbeperking of kliks in uw schouder ervaart. Een lichamelijk onderzoek door uw arts zal helpen om de beweeglijkheid van uw schouder te beoordelen.
Tijdens het lichamelijk onderzoekt neemt uw arts samen met u specifieke bewegingen van de schouder door en meet het bereik hiervan. Ook wordt de spierkracht van de schouderspieren getest. En tot slot vraagt uw arts u specifieke taken met uw schouder uit te voeren om eventuele fuctionele belemmering hiervan vast te stellen.
Röntgenfoto's hebben over het algemeen geen meerwaarde in de diagnostiek bij een tendinitis van de schouder. Aanvullend onderzoek wordt primair uitgevoerd om andere ernstige ziektebeelden uit te sluiten, danwel aan te tonen.
Een MRI kan eventueel gebruikt worden als diagnostisch middel om tendinitis uit te sluiten als diagnose. Aanvullend onderzoek zoals beeldvorming van de schouder middels een röntgenfoto of MRI-scan heeft bij de klinische diagnose tendinitis enige meerwaarde om te kunnen differentiëren tussen de verschillende SAPS aandoeningen. Echter de conservatieve behandeling van de aandoening zal niet dermate verschillen tussen de verschillende SAPS aandoeningen.
Aanvullend onderzoek wordt primair uitgevoerd om andere ernstige ziektebeelden uit te sluiten, danwel aan te tonen. Op een röntgenfoto is slijtage van het acromion zichtbaar of een andere botafwijkingen. Op MRI is bijvoorbeeld een rotator cuff scheur of andere weke delen afwijking te zien.
Hoe wordt tendinitis in de schouder behandeld?
Conservatieve behandeling omvat rust houden, pijnstilling door medicatie met bijvoorbeeld NSAID's, infiltratie van de slijmbeurs en fysiotherapie. Operatieve behandeling van een chronische peesbeursontsteking wordt ingezet als laatste behandeloptie. De meeste patiëten reageren namelijk erg goed op conservatieve behandeling.
De meeste patiënten met een peesontsteking worden conservatief, zonder operatie, behandeld
Bij acute tendinitis klachten is het spier- en peesweefsel rust geven de eerste stap in het herstel van u klachten. Bent u op tijd met het aanmelden voor fysiotherapie bij MAJA/CLINIC Orthopedie | Fysiotherapie, dan kan herstel snel inzetten en de klachtenduur verkort worden.
Bij acute tendinitis klachten is het spier- en peesweefsel rust geven de eerste stap in het herstel van u klachten. Het weefsel kan bijvoorbeeld getaped worden met medical taping of het dragen van een sling bij een trauma of overbelasting kan rust geven.
In de tweede fase van het behandeltraject zal het accent komen te liggen op het versterken van de rotator cuff en rugspieren, waardoor terugval voorkomen wordt. Een excentrisch trainingsprogramma van de rotator cuff spieren biedt uitkomst. Daarnaast worden de schouderblad stabilisatoren en rugspieren middels een combinatie van concentrische en excentrische oefeningen getraind. Oefeningen dienen uitgevoerd te worden met losse gewichten zodat de coordinatie van de schouder behouden blijft door training van de propriocepsis.
In de laatste en derde fase van het behandeltraject wordt er sport specifiek getraind indien nodig. Het doel in deze fase is om een sporter gericht te trainen op het uitvoeren van zijn sport. Het accent ligt hierbij op het verbeteren van spierkracht, het krachtuithoudingsvermogen en sportspecifieke neuromusculaire controle. High-speed en high-energy oefeningen waarbij getraind wordt met excentrische oefeningen in diagonale patronen zorgen voor sportspecifieke optimalisatie.
Voor tendinitis kan de arts u een pijnstiller adviseren. Ook kan de arts bij tendinitis een injectie met een cocktail van een pijnstiller en ontstekingsremmer in de schouder geven, dit wordt infiltratie van het gewricht genoemd.
Pijnstilling
Om de pijn te verminderen bij tendinitis kan medicatie zoals paracetamol of een NSIAD (non-steroid anti-
Gebruik geen NSAID zonder eerst met uw arts te overleggen!
Infiltratie schouder
Een ontstekingsremmende infiltratie van een pijnstiller (lidocaine) met ontstekkingsremmer (corticosteroïden, e.g. kenacort®) in het schoudergewricht kan de pijn snel verminderen.
Binnen een paar minuten tot een paar dagen voelt u de pijn in het schoudergewricht minder worden. De maximale duur van het effect van een infiltratie in de schouder is 3 maanden. Hierna is het effect van de infiltratie uitgewerkt en indien nodig kan de infiltratie tot tweemaal toe om de drie maanden herhaald worden.
In het algemeen is een conservatieve behandelstrategie afdoende om de tendinitis goed te behandelen. Vaak zijn de klachten vermindert na 3 tot 6 maanden, wat meestal het geval is in 60 tot 90% van de patiënten. Mocht tijdens of na deze tijd geen verbetering van klachten optreden, dan is het eerst noodzakelijk om de diagnose te heroverwegen en eventueel aanvullend onderzoek uit te voeren.
MIN chirurgie
In zeldzame gevallen kan een decompressie worden uitgevoerd om de pees meer ruimte onder het dak van het schouderblad te geven. Dit wordt een Neer of acromionplastiek genoemd. Bij een Neer plastiek wordt de onderkant van het acromion weggeschaaft, een acromionplastiek genoemd, en de slijmbeurs in de subacromiale ruimte verwijdert, een bursectomie. Deze acromionplastiek en bursectomie kan via minimaal invasieve (MIN) chirurgie uitgevoerd worden. Echter is het effect van deze duo-
Er is geen overtuigend bewijs voor verschillen in zowel pijn en schouderfunctie tussen conservatief en MIN chirurgisch behandelde patiënten middel acromionplastiek met een subacromiale impingement syndroom. Ook op de midden termijn na 24 maanden is er geen statistisch significant verschil in pijnklachten tussen patiënten die alleen een begeleid trainingsprogramma hadden gevolgd en degenen die acromionplastiek onderging gevolgd door een trainingsprogramma. Bovendien draagt een acromionplastiek aanzienlijk bij tot de zorgkosten van de behandeling.
Referenties
Bij het opstellen van deze pagina hebben wij de volgende wetenschappelijke literatuur ieder geval gebruikt om onze tekst te onderbouwen.
Deze webpagina geeft u meer informatie over de aandoening en de behandelmogelijkheden. Deze pagina is niet bedoeld ter vervanging, maar ter aanvulling op onze medische zorg. Deze webpagina is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Desondanks kan geen enkel recht worden ontleend aan de inhoud hiervan. De maja clinic aanvaardt geen aansprakelijkheid voor onjuistheden. Wijzigingen en aanvullingen kunnen op elk moment en zonder voorafgaande aankondiging worden aangebracht.
Orthopedie en fysiotherapie: zorg voor beweging
Een fysiotherapeut en orthopeed of orthopedisch chirurg houdt zich binnen de geneeskunde bezig met de behandeling van patiënten die problemen hebben met hun bewegingsapparaat. Daaronder vallen alle beenderen, gewrichten en spieren met pezen. Een behandeling leidt in de regel tot pijnvermindering en verbetering van de functie van bijvoorbeeld schouder, knie, heup of rug. Het uiteindelijke doel van orthopedie en fysiotherapie is dat u meer bewegingsvrijheid krijgt.